het jonge montessori kind

op de vlooienmarkt kocht ik lang geleden een appelschiller voor 90 cent. door aan een hendel te draaien werd de appel rond gedraaid en langs een mesje geleid, waardoor keurig het schilletje eraf ging. de kinderen vonden het prachtig, maar afgezien van het behoorlijk gevaarlijke mesje, was het ding van niet al te stevig plastic. dus na vele geschilde appeltjes, brak plotseling de hendel af. groot verdriet natuurlijk bij de kinderen. via google (appelschilmachine) vond ik een professioneel apparaat en dat werd na een aantal weken bezorgd. het was een tovermachine, want niet alleen is de schil eraf na het draaien, maar de appel is ook in spiraalvorm gesneden. het allerknapste is het, als je de schil zo voorzichtig eraf neemt, dat ie helemaal aan elkaar blijft zitten. de prijs stond in geen verhouding tot de eerste machine, maar dat mocht de pret niet drukken. achteraf was het elke cent waard, want het is veel degelijker en veiliger, dus de oudere kinderen kunnen het (bijna) helemaal zelf.

jonge kinderen worden aangetrokken door het zintuigmateriaal in de kast. in deze film heeft keysha het cilinderblok uit de kast gepakt en het keurig op een kleedje op tafel gezet. vervolgens gaat zij de verwijderde cilinders inpassen in de gaten. in bijna ieder materiaal zit de controle van de fout. dat wil zeggen, dat het kind zonder inmenging van de volwassene (of een ander kind) het werk tot een goed einde kan brengen. als het niet correct is, hou je in dit geval een cilinder over. keysha blijft proberen, maar komt er niet uit. ze loopt telkens weg. als ik er niet bij had gezeten, zou ze er niet mee door zijn gegaan. nu breng ik haar telkens even terug door een opmerking of aanwijzing en zij keert toch telkens weer geboeid terug naar het werk. uiteindelijk helpt bart haar om het werk af te maken. dat zie je vaak bij ons. de oudere kinderen kijken op een afstand toe en geven commentaar, maar ze grijpen niet zomaar in. het kleine kind mag het eerst zelf proberen, want hij of zij moet

de laatste tijd komen er steeds meer kinderen uit azie bij ons in de peutergroepen. vaak gaat het om kinderen van expats, die tijdelijk in nederland zijn, vanwege het werk van de vader. ze blijven een paar jaar in nederland en gaan dan weer terug naar india. zo kwam ook manasvi met haar moeder bij ons. voordat een kind geplaatst wordt, gaan we op huisbezoek en dus wisten we al het een en ander over manasvi en ook waar haar moeder moeite mee had bij de opvoeding. de moeder van manasvi vertelde ons meteen al, dat ze waarschijnlijk al heel snel terug zouden gaan naar india, omdat het bedrijf waar haar man tijdelijk voor werkte, geen werk meer had voor hem. zij vond dat niet leuk, want ze vond nederland en de nederlanders geweldig. ze zei: "you dutch people genuinely love your children. in india they only love the boys". haar kind was erg eenkennig en erg verbonden met haar en dat vond ze heel moeilijk. ik had meteen een plan: kom maar gewoon mee in de groep en kom zo vaak als je

in het zuiden een jaarlijks terugkerend feest, waar veel ouders en kinderen, maar ook collega's maanden naar uit kijken. mij doet het niet zoveel, maar soms is het toch wel leuk om even lekker gek te doen. vooral de vrijdag was dit jaar erg gezellig. mijn collega lucia was prachtig uitgedost in traditioneel kostuum uit peru (haar geboorteland). ook de kinderen zagen er mooi uit en voor wie het vergeten was, hadden wij ook nog een rek vol met verkleedkleren. de schminkdoos was tevoorschijn gehaald en lucia schminkte de hele dag. hidde, verkleed als pinguin, wilde aanvankelijk geschminkt worden als een koe, maar later toch maar als pinguin. yara wilde niets op haar gezicht, want dat had mama al gedaan. het mocht wel op haar handen. michika's moeder vertelde mij, dat het de eerste keer was, dat michika geschminkt was. een heel bijzonder moment. schminken heeft in japan natuurlijk een heel andere traditie. we hebben gedanst en gezongen en gehost en heel veel ballonnen opgeblazen,

onze mathematische geest is al vroeg ontwikkeld. kleine kinderen ordenen, sorteren en categoriseren. op die manier scheppen ze orde in een voor hen chaotische wereld, waarin alles nieuw is. dit doen ze de hele dag in iedere situatie. aanvankelijk ordenen ze onbewust. ze verzamelen informatie en slaan die op. later gaan ze de eerder opgedane ervaringen toepassen. ze zien verbanden en relaties. in onze peutergroep vind je het montessori rekenmateriaal. zodra een kind de symbolen voor de hoeveelheden als cijfers herkent, kan het spontaan gaan oefenen. met het materiaal kan het jonge kind spelenderwijs de cijfers koppelen aan aantallen. dat kan alles zijn wat voorhanden is: pennen, boeken, noten etc. omdat het jonge kind leert door handelen en beweging, is het zinvol om dit element in te passen. Louis zoekt in de klas naar aantallen van dezelfde voorwerpen bij de cijfers uit het doosje met cijfers en fiches. Danique kijkt toe en geeft commentaar. ze loopt telkens met Louis mee terwijl hij

michika komt uit japan. ze is nog niet zo lang bij ons in de groep. haar ouders zijn een aantal jaren in nederland vanwege het werk van haar vader. ze is bijna 4 jaar. sinds kort komt ze 5 keer per week, als voorbereiding op de overgang naar de basisschool. ze spreekt nog nauwelijks nederlands, maar wel vloeiend japans. we communiceren met handen en voeten. michika is altijd vrolijk en vindt het heerlijk bij ons. ze bedenkt van alles om ons duidelijk te maken wat ze bedoelt en alle kinderen zijn dol op haar. toevallig ontdekte ik, dat zij alle europese letters herkent en benoemt. ik was een boek over dinosaurussen aan het bekijken met een ander kind. het was geschreven vanuit het alfabet: A van allosaurus etc. terwijl michika meekeek over mijn schouder, hoorde ik haar telkens iets zeggen als ik een bladzijde omsloeg. eerst had ik het niet door, maar na verloop van tijd begreep ik, dat zij de letters aan het opnoemen was in het engels. dat was het begin. een poos later ontdekte ik da

momenteel lees ik het boek: "smart moves" van carla hannaford. in dit boek vertelt zij over het belang van bewegen in combinatie met leren. zij ondersteunt haar beweringen met recent neurologisch onderzoek en het geeft heel veel inzicht in hoe kleine, maar ook grotere kinderen en zelfs volwassenen leren. een fascinerend boek en een aanrader voor iedereen die met jonge kinderen werkt. eind maart ga ik de module motoriek geven van onze cursus voor montessori peuterleidsters en leidsters van montessori kinderdagverblijven, dus dit boek kwam ik precies op tijd tegen. het zal me zeker helpen bij het uitleggen van het belang van bewegen voor kinderen (in en buiten het klaslokaal).

dit plan had ik al heel lang. mijn ervaringen delen met collega's, ouders en andere geinteresseerden en deze blog moet dat mogelijk gaan maken. ik werk al jaren als montessori begeleider van het jonge kind (2 tot 4 jaar) in het montessori spilcentrum de trinoom in de binnenstad van eindhoven. ik werk met mijn collega"s in een prachtig verbouwde groepsruimte met een uitdagende tuin in wording. naast mijn werk in de peutergroep en in het spilcentrum, ben ik lid van de kwaliteitscommissie "het jonge kind" van de nederlandse montessori vereniging. wij ontwikkelen en geven cursussen, onderzoeken deelgebieden en houden landdagen met boeiende workshops over het jonge kind. deze worden altijd druk bezocht door leidsters en leerkrachten uit de onderbouw uit heel nederland. ook schrijf ik regelmatig stukjes in mm het montessori tijdschrift. http://www.montessori.nl/ . onlangs geschreven stukjes: "oefeningen uit het dagelijks leven", "vrije werkkeuze" en in

de doos met de 11 kleurspoelen is een boeiend werkje voor jonge kinderen. zodra het kind de kleuren kent, kan het gaan inoefenen. de kleurspoelen worden op een kleedje op de tafel of op de vloer gelegd en het kind gaat op zoek naar voorwerpen in de klas. alle voorwerpen worden meegenomen en bij de betreffende kleurspoel gelegd. het kind kan de kleurspoel meenemen of niet. in het tweede geval moet het zich in zijn hoofd een beeld maken van de betreffende kleur en zo gaan zoeken. vaak worden nuances opgemerkt als: deze is lichter blauw of: jouw trui is ook rood etc. het kind gaat gerichter waarnemen en breidt zijn kennis spelenderwijs uit. op de foto heeft isabel alles gevolgd wat louis deed en de volgende dag haalde zij de doos uit de kast en ging hetzelfde doen. dat zien we heel vaak. als een kind ergens gevoelig voor is, wordt het vaak geinspireerd door een ander kind om materiaal te kiezen wat aansluit bij de interesse op dat moment.

mijn nieuwste werkje is "pindakaas maken" en het is in korte tijd al heel populair geworden. het bestaat uit een mandje, met daarin een vijzel en kom, een potje met doppinda's en een bakje voor de schillen. eerst dopt het kind de pinda's en verzamelt de pinda's in de kom en de schillen in het bakje. vervolgens gaat het met de vijzel stampen en draaien, net zo lang tot het een pasta is geworden. het allerleukste is natuurlijk om de pindakaas daarna op een cracker te smeren en op te eten. daarna wordt alles schoongemaakt en het potje wordt weer gevuld met nieuwe pinda's. dan gaat het werkje weer terug in de kast.